بازگرداندن توافق آسان نیست زیرا آمریکا می‌خواهد تحریم‌ها را به عنوان چوب نگه دارد و ایران نیز به آمریکا اعتماد ندارد.
اندیشکده شورای آتلانتیک با تحلیل احتمال دستیابی به توافق هسته ای جدید تحت ریاست جمهوری جدید ایران، خطاب به دنی سیترینوویچ نوشت:
رئیس جمهور منتخب مسعود پزشکیان در جریان مبارزات انتخاباتی خود اعلام کرد که قصد دارد برای رفع تحریم های آمریکا علیه ایران تلاش کند.
واضح است که لغو تحریم‌ها بر بخش‌های حیاتی اقتصاد ایران، مانند بخش انرژی، مستلزم توافق جدید با غرب در خصوص برنامه هسته‌ای است.
این ناکامی و این واقعیت که اکثر محدودیت ها بر ایران، همانطور که در توافق هسته ای تصریح شده است، تا مهلت اکتبر 2025 – آخرین مهلتی که غرب می تواند تحریم های «بازگشت» را اعمال کند – بازگشت به توافق هسته ای را ضروری می کند قدرت بسیار مهم است بعید است.
با این حال، با توجه به تمایل فوری طرف ها برای جلوگیری از وخامت اوضاع و تشدید کنترل نشده، آنها به گفت وگوهای خود در عمان برای جلوگیری از تشدید تنش های منطقه ای در جهان پس از 7 اکتبر 2023 ادامه دادند.
در هر صورت، بازگشت به برجام پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر، به ویژه با توجه به پیروزی پزشکیان در ایران و ضرب الاجل اکتبر 2025، دوباره روی میز خواهد بود.
بنابراین، تهران و قدرت های جهانی مربوطه باید در مورد امکان ایجاد چارچوب سیاسی جدید برای موضوع هسته ای ایران گفتگو کنند.
در غیر این صورت احتمال بروز بحران های بی سابقه بین آمریکا و ایران به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. اما با توجه به ناکامی طرف‌ها در بازگشت به برجام – و با توجه به بی‌اعتمادی عمیق تاریخی بین آنها – این سوال مطرح می‌شود که وقتی وضعیت برنامه هسته‌ای ایران به طور قابل‌توجهی با وضعیت فعلی متفاوت است، به چه نوع توافقی دست خواهند یافت.
تهران پیشرفت چشمگیری در ظرفیت غنی سازی خود داشته است. امروزه از سانتریفیوژهای بسیار پیشرفته استفاده می کند، 60 درصد غنی می کند و دارای ذخایر زیادی از اورانیوم غنی شده است.
از نظر فناوری، هدف تعیین شده در نسخه 2015 برجام شکستن انجماد یک ساله هسته‌ای به دلیل پیشرفت بی‌سابقه ایران در غنی‌سازی بود که اکنون از نظر فناوری نامربوط به نظر می‌رسد و اجرای این هدف را در عمل غیرممکن می‌کند.
ایران با استفاده از سانتریفیوژهای بسیار پیشرفته از آستانه غنی سازی 60 درصد فراتر رفته است و هیچ کشور یا نهادی قادر نخواهد بود این دانش را حذف کند، حتی اگر بیشتر زیرساخت های آن از بین برود.
این موضع نهایی ایران است و توانایی تغییر آن تقریباً وجود ندارد. علاوه بر این، با توجه به عدم اعتماد به غرب، که پس از خروج ایالات متحده در سال 2018 تشدید شد، بعید است تهران با برچیدن زیرساخت های هسته ای خود موافقت کند.
این بدان معنا نیست که ایران برای برچیدن سانتریفیوژهای خود آمادگی ندارد.
با این حال، بعید است که ایران با برچیدن همه جانبه موافقت کند، به خصوص اگر سانتریفیوژها دور از تاسیسات هسته ای ذخیره شوند.
برجام دوم یک توافق کامل نخواهد بود، اما به طور قابل توجهی توانایی غرب را برای نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران بهبود می‌بخشد و تضمین می‌کند که این برنامه محدود به اهداف صلح‌آمیز است. هزینه لغو تحریم ها قابل توجه خواهد بود.
ایران از افزایش نیروهای متعارف خود مانند موشک های بالستیک و پهپادها دست نخواهد کشید و حاضر نخواهد بود در مورد همکاری خود با نیروهای نیابتی در خاورمیانه گفتگو کند.
هرگونه مداخله بین المللی در این امور دارای خط قرمز است و ایران هیچ محدودیتی برای هیچ متحدی در هیچ معامله ای نمی پذیرد.
استراتژی ایران از روز اول روشن بوده است: اعمال محدودیت بر برنامه هسته ای “صلح آمیز” خود در ازای لغو تحریم ها و نه چیز دیگر.
حتی اگر قدرت های جهانی این اصول را بپذیرند، دستیابی به توافق آسان نخواهد بود.
سوء ظن ها بین واشنگتن و تهران بدون توجه به اینکه چه کسی قدرت را در هر یک از کشورها به دست می گیرد، ادامه خواهد داشت.
jahannews به نقل از یستا
مطالب مرتبط
افغانستان و ایران تفاهم‌نامه اتصال شبکه‌های اینترنت امضا کردند
آیا مدارس اصفهان فردا چهارشنبه (۵ دی ۱۴۰۳) تعطیل است؟
خروج نیروهای فرانسوی از جمهوری چاد (یکم دی ۱۴۰۳)