«رخ به رخ» تقابل کاریکاتوری خوب با بد | نگاهی به نمایشگاه آثار جلیل صابری در نگارخانه رضوان

ریحان الموسوی یستا; در این نمایشگاه آثار هنری، فرهنگی، علمی و ورزشی از چهره های جهان در مقابل شخصیت های جنگ و کشتار در جهان از جمله صباح الدین علی شاعر، نویسنده و روزنامه نگار اهل ترکیه به نمایش گذاشته شده است. “یعقوب سانو” نویسنده، روزنامه نگار و طنزپرداز مصری “جورج باکویا” شاعر و نویسنده رومانیایی “جمال نادر گولر” سیاستمدار ترک “ویتو نیکولیک” هنرمند، نویسنده و کاریکاتوریست صربستان، “مهاتما گاندی” رهبر سیاسی و معنوی هند، ” مصطفی مختار» کاریکاتوریست برجسته مصری، «جورج آنسکو» آهنگساز و ویولونیست از رومانی، «انریکو کاروسو» خواننده اپرا ایتالیایی، «آقای. محمد ابوترابی، نقاش برجسته مشهدی، نیهاد قلایی بازیگر و نویسنده سوری، عبدالهادی شمع معمار و نقاش لبنانی، آلبرت انیشتین فیزیکدان آلمانی، جوزف جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، الیزابت الکساندرا مری، ملکه الیزابت دوم انگلستان، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی، کریم بنزما یک فوتبالیست فرانسوی، پپ گواردیولا، مربی فعلی منچسترسیتی و اسپانیایی سابق است. کریستیانو رونالدو فوتبالیست، رونالدو فوتبالیست پرتغالی و گرتا تونبرگ، فعال محیط زیست سوئدی، از او نام برده است.

در این نمایشگاه با استفاده از زبان طنز بصیرتی و ظرافت هنر کاریکاتور، دوگانگی فوق‌العاده بین شخصیت‌های صلح‌جو و کسانی که بذر خشونت و ویرانی را می‌پاشند، به تصویر کشیده شده است. از یک سو چهره های ماندگار هنر، ادبیات، ورزش، فرهنگ و سیاست که پیام آور عشق، امید و خلاقیت هستند و از سوی دیگر چهره هایی که نماد ویرانی، جنگ و نفرت هستند. این رویارویی مخاطب را به تفکر دوباره درباره ارزش های جهانی انسانی دعوت می کند.

دنیا جای بهتری برای زندگی است

جلیل صابری، کاریکاتوریست، تصویرگر و گرافیست مجرب مشهدی در حاشیه نمایشگاه رخ به رخ در گفتگو با شهرآرا با اشاره به اینکه حدود 43 چهره کاریکاتور شده از فوتبال، فرهنگی، هنری، سیاسی و… وی گفت: نمایشگاهی وجود دارد و گفت: در بخشی از این نمایشگاه روی شخصیت هایی که در جستجوی خون و خونریزی و نمادهای نفرت در جامعه هستند و در بخشی دیگر نیز شخصیت هایی که برای جامعه مفید بودند، کار شد. از آن عکس گرفته شد. آمده است

وی هدف از این کار را نشان دادن تفاوت بین مردم عنوان کرد و افزود: دلیل نامگذاری نمایشگاه به نام چهره به چهره نشان دادن چهره های محبوب و منفور در مقابل یکدیگر است. می خواستیم با این آثار بگوییم دنیا جای بهتری برای زندگی است و نباید همیشه دنبال جنگ و کشتار باشیم.

این هنرمند که به عنوان طراح در رویدادهایی مانند «سومین جشنواره بین المللی هنرهای تجسمی سحر» و کارتون «تولد خورشید» شرکت کرده است، کاریکاتور چهره را رها شده می خواند. وی در این خصوص گفت: اولین برخورد جامعه و مردم با این هنر این است که کاریکاتور را بیشتر به خاطر خنده می شناسند اما اینطور نیست. گاهی در آثارمان کلماتی را بیان می کنیم تا افرادی که سواد کافی ندارند از طریق تصویر به درک مورد نظر ما برسند. به عبارت دیگر کاریکاتور هنر مفهومی است.

صبری با اشاره به اینکه کاریکاتور مرا بسیار جذب می کند، ادامه داد: شاد کردن مردم مرا جذب کرد و باعث شد به سمت این هنر روی بیاورم. شرکت کننده در مسابقه بین المللی پایان تروریسم درباره روند کسب تجربه و تحلیل آثارش گفت: آثارم را به افراد مختلف نشان می دهم. چون هر فردی از دید خود به کار من نگاه می کند و می تواند نظر تاثیرگذاری در مورد کار من بدهد. افرادی مانند منوچهر ایچابدی و محمود آزادنیا بسیار حرفه ای هستند و من بسیار تحت تاثیر آنها هستم.

کاریکاتور طنز نیست. این هنر است

این کاریکاتوریست در بخشی دیگر از سخنان خود به محدودیت های هنر کاریکاتور پرداخت و گفت: بیشتر آثار این نمایشگاه از چهره های خارجی است. به ویژه، ما در ترسیم چهره سیاستمداران کمی محدودیت داریم. مگر اینکه ما اجازه این کار را داشته باشیم. اگر بخواهیم با چهره های برجسته محلی کار کنیم، اغلب به کمدین ها روی می آوریم. چون توانایی دارند و می دانند که کاریکاتور تمسخر نیست، بلکه هنر است.

وی که در نمایشگاه ها و مسابقات بین المللی در ایتالیا، مصر و کلمبیا شرکت کرده است، درباره روند فعالیت های هنری خود توضیح داد: عادت دارم تک تک افراد جامعه را ببینم، نحوه راه رفتن، شکل و ویژگی هایشان در من باقی می ماند. ذهن افرادی که پول، خساست، نوع رفتار، نگرش و … دارند به من کمک می کنند تا در کارم از آن استفاده کنم. مثلاً اگر می خواستم نتانیاهو را به تصویر بکشم، بدی او را در قالب وحشیگری، بخل و… درک می کردم. این چیزها باعث می شود چیزهایی را که در اطرافم می بینم در کارم به کار ببرم.