عصر خبرنگاران به سر آمده و دوره روزنامه‌نگاران است

بر اساس نظریه کارکردی، اگر چیزی در جامعه کارساز نباشد و نتواند سودمندی خود را در بسیاری از موقعیت ها ثابت کند، خود به خود از دایره مصرف و استفاده مردم خارج می شود. یعنی باید در زندگی مردم به نتیجه برسد. رسانه ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

اکنون می‌بینیم که رسانه‌های تعاملی و شبکه‌های اجتماعی بخش بزرگی از کارکرد رسانه‌ای که شامل اطلاعات و اخبار می‌شود را بر عهده دارند و چندرسانه‌ای قدیمی‌تر، ارزان‌تر و بیشتر را در اختیار عموم قرار می‌دهند. این بدان معناست که اگر در گذشته روزنامه فقط به صورت مکتوب اخبار ارائه می کرد، اکنون رسانه های تعاملی و تلفن های همراه که از قبل ارتباط بین مردم را تسهیل می کنند، به صورت ناهمزمان، همه جا و در کمترین زمان ممکن چند رسانه ای را ارائه می دهند.

من معتقدم که انقلابی که تلفن همراه در زندگی مردم به وجود آورد، توسط انقلاب اکتبر شوروی یا انقلاب صنعتی فرانسه انجام نشد. تلفن های همراه را از جیب مداحان، باجه های تلفن و پست های عمومی را از خیابان ها، آینه ها را از کیف زنان، چراغ قوه ها را از دست مکانیک ها، صفحه های گردان و بیگ باندها و تلویزیون و روزنامه ها را از خانه ها حذف کرد. رسانه ها نمی توانند همه جا باشند. اما مردم و تلفن های همراهشان همه جا هستند.

در شرایط رسانه انسانی یا خبرنگار انسانی که هر انسانی یک واسطه است، هرکس هر چیزی را که می بیند به سرعت در شبکه های اجتماعی به اشتراک می گذارد. همچنین بخشی از آنچه در شبکه های اجتماعی یافت می شود به واقعیت نزدیکتر از آنچه در رسانه های اجتماعی یافت می شود. دلیل آن این است که دروازه بان در شبکه های اجتماعی مانند بهانه ها و دام های رسانه ای نیست. مردم تقریباً آنچه را که می بینند منعکس می کنند. دروازه‌بانی تحریریه در اینجا انجام نمی‌شود.

در نتیجه می توان گفت که مردم به آنها تمایل بیشتری دارند; چون اطلاع دهنده از جنس خودش است نه دولتی. در نهایت می بینیم که کارکرد اطلاع رسانی و گزارش دهی از دوش رسانه ها برداشته شده و بر دوش رسانه ها و شبکه های اجتماعی شخصی و تعاملی قرار گرفته است. در واقع رسانه انسانی یا رسانه شهروندی کار رسانه را انجام می دهد.

اما رسانه ها در چنین شرایطی چه باید بکنند؟ آنها باید شغل جدیدتری برای خود پیدا کنند. رسانه ها به دلایل زیادی از کسب خبر تا پخش آن باید زمان بیشتری را صرف کنند. امروز اتفاقی افتاده و روزنامه فردای آن روز منتشر می شود و ساعت های زیادی فرصت دارد تا اخبار را بسازد، یعنی اخبار یا آنچه بعد از آن می آید را پوشش دهد. شرایطی که باعث شد این اتفاق بیفتد یا این خبر چه تاثیری می تواند داشته باشد. تاثیر این رویداد بر جامعه و در سطح جهانی چیست؟ به عبارت دیگر باید اخبار را ابهام زدایی و شفاف سازی کرد و فرصت کمک گرفتن از کارشناسان این حوزه را فراهم کرد.

در چنین شرایطی، رسانه در صورتی می تواند مخاطب را جذب کند که بتواند صادق باشد، تعصبات هوشمندانه ای داشته باشد (هر کاری که می کنیم، رسانه ها دارای سوگیری هستند) و از ارائه محتوا به مخاطب خودداری کنند. با توجه به اینکه مخاطبان امروزی، مخاطبان باهوشی هستند که اطلاعات را از چندین منبع به دست می آورند و زمینه های کسب اطلاعات متنوع و متعدد است. این مخاطب باید قانع شود.

رسانه ها باید به جای روش های تعریف و بمباران اطلاعاتی از روش های متقاعدکننده استفاده کنند و افکار متخصصان را متقاعد کنند. در این صورت مخاطب به سمت این رسانه ها می رود. در غیر این صورت، چرا مردم باید همان چیزهایی را که در تلفن های همراه خود و در وب سایت ها و رسانه ها می گویند، دوباره تماشا کنند؟

به نظر من در عصر حاضر نقش خبرنگاران در رسانه کمرنگ شده است و باید بتوانیم به جای آن خبرنگاران تحصیل کرده تربیت کنیم. مردم امروز به نحوه نوشتن اخبار خود نگاه نمی کنند، بلکه به آنچه می نویسید نگاه می کنند. به عبارت دیگر، در شرایط کنونی، «چه گفتن» مهمتر از «چگونه گفتن» است. در نتیجه باید در رسانه ها به دنبال واژه های جدید، تحلیل درست و شفاف سازی و شفاف سازی اخبار باشیم.

شبکه های اجتماعی برای آن وقت ندارند. اما ما برای این در رسانه ها زمان داریم. مشکل اینجاست که الان در رسانه ها افراد تحصیل کرده، متفکر، مبتکر و مبتکر کم داریم. ما چند خبرنگار جوان داریم که به نشست های خبری می روند و داستان هایشان را آماده می کنند.

این خیلی خوب است؛ اما بهتر از این، داشتن خبرنگاران و کارشناسان در بسیاری از زمینه ها است. چه اشکالی دارد که مدیر گروه اقتصادی ما اقتصاددان باشد یا مدیر گروه اجتماعی ما جامعه شناس باشد؟ این افراد می توانند تحلیل های درستی به دست آورند و مخاطب را متقاعد کنند که برای تحلیل اخبار به رسانه ها مراجعه کند.