عدم استفاده از ظرفیت اینترنت اشیاء در گاز سنجی معادن

برای گزارش دادن یستا جنبه های فنی و علمی بحث ایمنی معادن شرق کشور به ویژه منطقه مرکزی دشت کافر در استان های خراسان جنوبی و سمنان با وجود مختصاتی مانند گستردگی معادن زغال سنگ و در عین حال. حجم اکتشافات انواع گازهای زیرزمینی از جمله متان این سوال را مطرح کرد که چگونه می توان منطقه ای امن برای تولید و استخراج داشت؟ انفجار مرگبار در معدن زغال سنگ تاپاس که منجر به کشته شدن بیش از 52 کارگر این مجتمع شد، توجیهی برای بررسی علت اصلی این حادثه که نشت ناگهانی گاز متان در بلوک های مختلف معادن زغال سنگ کشور بود، شد. شرق کشور از جمله طبس.

در همین زمینه، پرستو علیخانی (محقق و استاد دانشگاه شهید بهشتی) که مدتی است در مورد فعالیت این معادن تحقیق کرده است، گفت: با توجه به بحث مطالعاتی در خصوص وجود منابع گسترده گاز متان در منطقه تپاس و شایان ذکر است که شرکت کرد یکی از استارتاپ های ایرانی است که در زمینه اینترنت اشیا فعالیت می کند. این گروه اظهار داشت: قبل از ورود پرسنل عملیاتی معدن به فرآیند کار، مهندس مسئول ایمنی فنی، میزان نشت گاز را با کنتور گاز اندازه گیری می کند و پس از تایید میزان گاز موجود، مجوز شروع کار را صادر می کند.

وی افزود: یکی از مشکلات این است که خود این مهندسان ناظر و مهندسین ایمنی هنگام اندازه گیری میزان گاز با دستگاه در تصادف جان خود را از دست می دهند که در حادثه اخیر شاهد آن بودیم. این استارت آپ اینترنت اشیا پیشنهاد استفاده از اینترنت اشیاء را به جای اپراتور انسانی که هر لحظه نیاز به اندازه گیری گاز دارد را ارائه کرد. با استفاده از این فناوری و سایر فناوری‌های اندازه‌گیری گاز، می‌توان با اتصال این دستگاه‌های هوشمند IOT به یک سیستم مرکزی روی زمین، اعلان هشدار سراسری و ادامه یا توقف کار با موارد مختلف، حسگرهایی را در زمین در هر زمان که با نشت گاز مواجه شدیم مستقر کرد. درجات هشدار دهنده

علیخانی با اشاره به چالش های اجرای این پیشنهاد گفت: اینترنت اشیا نیازمند بستر و زیرساخت اینترنتی قوی است که کمترین آن ایجاد ایستگاه های قدرتمند اینترنت سیار نسل پنجم (5G) در منطقه است. این سطح از بستر و زیرساخت باید در دسترس باشد تا بتوان اطلاعات را رد و بدل کرد و اطلاعات نشت گاز را در کسری از ثانیه با همه مدیران، کارگران و مهندسان به اشتراک گذاشت. در این حالت، اپراتور ماشین به جای اینکه مهندسان سنسورها را بخوانند یا بررسی کنند، اعلامیه را اعلام می کند.

این استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران افزود: این فناوری نظارت و معاینه ضروری است. با توجه به منابع عظیم گاز متان در آن منطقه، بررسی قبل از شروع کار باید کاملاً خودکار و هوشمندانه از طریق فناوری و بدون دخالت عامل انسانی انجام شود که آنقدرها هم قدرتمند نیست. اگر یک نشت ناگهانی و غیرمنتظره وجود داشته باشد، با توجه به نشت ناگهانی، اطلاعات مسیر به اصطلاح بلادرنگ می شود و سیستم های هشدار دهنده هوش مصنوعی مرکزی مطلع می شوند. در این موارد، هر ثانیه می تواند تعیین کننده باشد. علاوه بر این، سیستم فوق به مهندسان امکان تجزیه و تحلیل مکان ها و دهانه های نشتی را می دهد و امکان جلوگیری از انفجار را فراهم می کند. در واقع، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا داده های خام را برای مهندسان معنادار می کنند.

این پژوهشگر فنی با بیان اینکه با امکانات موجود نمی توان انتظار بهره برداری ایمن در معادن زغال سنگ این منطقه و منطقه را داشت، گفت: به طور کلی ایمنی و بهداشت حرفه ای (بهداشت حرفه ای) در کار بسیار حائز اهمیت است و تولیدات زیادی وجود دارد. و واحدهای استخراج در ایران و جهان که به این موضوع بسیار توجه دارند. اما هنوز از پیشرفت های صنعت 4G بی اطلاع هستیم و هنوز بسیاری از ابزارها در زمینه ایمنی در ایران به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی گیرند. مدیران از خطرات و خطرات ایمنی آگاه هستند، اما ابزار کافی برای مقابله با خطرات وجود ندارد. به عنوان مثال، حتی در مورد حفاظت ایمنی شخصی و تجهیزات ایمنی شخصی ما نیز مشکلاتی وجود دارد.

وی ادامه داد: یک سری اتفاقات وجود دارد که اصلاً اتفاق نیفتاده است و کارگران قدیمی می توانند از تجربیات خود برای هشدار به کارگران جدید در مورد آنها استفاده کنند. به عنوان یک قاعده، یک رویداد نادر هر 100 سال یک بار رخ می دهد و هیچ اطلاعاتی در مورد آن وجود ندارد تا قدیمی ها به افراد جدید منتقل شوند. همچنین کمبود اطلاعات باعث می شود که کارگران از احتمال وقوع این حوادث و نحوه برخورد با آنها از مهندسان آموزشی دریافت نکنند. متأسفانه در اینجا با مشکل آزمون و خطا مواجه شدیم. در چنین شرایطی اگر افراد به لطف شانس زنده بمانند، می توانند تجربه کسب کرده و انتقال دهند و از تکرار قربانیان تصادف جلوگیری کنند.

علی خانی تاکید کرد: واحدهای ایمنی باید قبل از وقوع هر حادثه با رویکردی کنش‌گر و معامله‌ای، آموزش ایمنی را برای تمامی شرایط غیرمنتظره و بعید ارائه دهند. این بدان معنی است که هر یک از کارکنان می دانند قبل از وقوع یک حادثه چه اتفاقی باید بیفتد. این در حالی است که نیروها باید درصدی از احتمال وقوع حادثه را نیز پیش بینی کنند.

این محقق تایید کرد: البته شنیدیم که در معادن نیز آموزش هایی در حال انجام است. اما مقوله انفجار با هر مانور انجام شده بسیار متفاوت است. ما باید تا حد امکان به انفجار برای نیروها نزدیک شویم. در این زمینه فناوری واقعیت مجازی (VR) بهترین روش آموزشی در این زمینه محسوب می شود. مهندس ایمنی و معدنچی با قرار دادن دستگاه واقعیت مجازی بر روی سر خود، دقیقاً با موقعیت حساس ریزش مین، انفجار یا نشت گاز مواجه می شود و می تواند واکنش های احتمالی خود را قبل از وقوع حادثه اندازه گیری کند. نیروها در اینجا نیز ارزیابی می شوند.

استاد دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اینکه همه این ابزارها فناوری های نسل چهارم صنعت هستند، گفت: در ایران پیشنهاد شد از همه این ابزارها استفاده شود و امکان دسترسی و بهره مندی از آنها وجود داشته باشد اما هیچ. معادن و هیچ یک از واحدهای فنی ایمنی (HSE) استفاده از این تکنیک ها را نمی بینند. البته برخی کارها به رهبری برخی استارتاپ ها آغاز شده است، اما امیدواریم به زودی نتایج آن در اختیار صنایع و معادن کشور قرار گیرد.

وی به عنوان مثال در این زمینه گفت: در کانادا یک شرکت به نام NORCAT و شرکتی به نام 4experience وجود دارد که تجربه بالایی در زمینه ایمنی معادن دارند و مجهز به آخرین فناوری های ایمنی و هشدار دهنده هستند. البته ما نمی توانیم دقیقاً همان ابزارهای ذکر شده در بالا مانند واقعیت مجازی و اینترنت اشیا را بخریم. جدای از مشکلات خرید و تحریم، معادن ما با معادن اروپایی و آمریکایی کاملا متفاوت است و مجبوریم برخی فناوری ها را بومی سازی کنیم. معادن ما از نظر ساختار سنتی ترند.

علی خانی تاکید کرد: دانش فنی فناوری های نسل چهارم صنعت در ایران وجود دارد و شرکت ها، موسسات تحقیقاتی و استارت آپ های زیادی در ایران روی آن کار می کنند. ابزار سخت افزاری آن نیز موجود و قابل دستیابی است. در واقع این کار در داخل ایران قابل انجام است و نیاز به مدیریت، برنامه ریزی و حمایت کمی از دولت دارد. با رصدی که از بازار فناوری ایران دارم، تأیید می‌کنم که این امکان وجود دارد و تعداد زیادی در این زمینه فعال هستند و برخی از توسعه‌دهندگان و شرکت‌های فعال ما در خارج از کشور نیز فعالیت می‌کنند و می‌توانند به کشور خدمات ارائه دهند. اما این حرکت به سمت فناوری در ایران کند است و ما باید آن را تسریع کنیم. البته نباید کیفیت را فدای سرعت کرد.

استاد دانشگاه شهید بهشتی خاطرنشان کرد: باید این واقعیت را بپذیریم که بسیاری از معادن در ایران سیستم فناورانه سنتی خود را دارند. در برخی از معادن زغال سنگ ما، استحکام برخی از کانال ها هنوز توسط شفت های چوبی حفظ می شود. از آنجایی که اکثر معادن کوچک کارگران محلی دارند، مربی باید با فرهنگ محلی منطقه آشنا باشد و انتقال تخصص ایمنی در آن مناطق تا حدودی دشوار است. همچنین متقاعد کردن مدیران برای تغییر کار دشوار به نظر می رسد. آموزش مهارت های فراگیر و عمیق تا حدودی دشوار است. در واقع، ما با معادن بسیار بزرگ مدرن که اغلب دولتی هستند، راحت تر کار می کنیم.

وی تصریح کرد: ما نمی توانیم یک نسخه از معادن تهیه کنیم، اما می توانیم از نظر روش اجرا و با مشارکت دادن آنها در ساماندهی این فناوری ها، همه را مجبور به استفاده از فناوری های ایمن کنیم. شانس پذیرش فناوری در این مورد افزایش می یابد. نیروهای محلی نیز تغییر کمتری نسبت به فناوری و آموزش جدید نشان می دهند، بنابراین باید دید چگونه می توان این مسائل را منتقل کرد.
منبع: ایلانا