گزارش اتاق بازرگانی از اثرات فیلترینگ بر کسب‌وکارهای اینترنتی

به گزارش شهرران نیوز؛ گزارش مرکز پژوهش های اتاق بازرگانی حاکی از آن است که میزان فروش و درآمد شرکت های اینترنتی به ویژه شرکت های متکی به شبکه های اجتماعی خارجی کاهش چشمگیری داشته است. بر اساس این گزارش، فروش اینترنتی این شرکت ها ماهانه حدود 39 درصد کاهش داشته است.

در بخش اول این گزارش، ابعاد تحقیق شامل معرفی اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در ایران، سیاست‌های فیلترینگ و سانسور اینترنت در جهان و ایران و طبقه‌بندی کسب‌وکارهای آنلاین در ایران ارائه شده است و با تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه، تاثیر سانسور و سیاست فیلترینگ بر درآمد کسب و کار اینترنتی در سال 1401 هجری شمسی بر اساس 3 روش آماری پرکاربرد در این زمینه محاسبه شد.

بر اساس گزارش دیتاک 1401، شبکه های اجتماعی غیرمحلی همچنان بر فضای مجازی ایران حاکم هستند. تلگرام با 61 میلیون کاربر فعال در رتبه اول و پس از آن اینستاگرام با 46 میلیون کاربر و X (توئیتر سابق) با 4 میلیون کاربر در رتبه های بعدی قرار دارند. در بین شبکه های اجتماعی محلی، روبیکا با 39 میلیون کاربر بیشترین سهم را دارد.

سانسور اینترنت در ایران به روش های مختلفی مانند مسدود کردن، فیلتر کردن و قطع کردن کل اینترنت انجام می شود. گزارش Master و Garmin 2023 نشان می‌دهد که ایران بعد از چین بالاترین سطح سانسور اینترنت را دارد و از تمام روش‌های فیلترینگ از جمله فیلتر DNS، کلمات کلیدی و محدود کردن پهنای باند استفاده می‌کند. گزارش سانسور جهانی اینترنت در سال 2023 نیز ایران را به عنوان کشوری با بالاترین سطح سانسور در کنار کره شمالی و چین معرفی کرد.

گزارش آزمایشگاه داده و حکومت داری نشان می دهد که بازار VPN در ایران در حال رونق است. به طوری که حداقل 30 درصد از کاربران ایرانی ماهانه تا 150 هزار تومان برای خرید یا تمدید اشتراک VPN هزینه می کنند. با توجه به کثرت کاربران اینترنت در کشور، حجم معاملات سالانه این بازار به بیش از 5 هزار میلیارد تومان می رسد.

استفاده از VPN فقط برای زبان آموزان نیست. آمار یکانت نشان می دهد که حتی نوجوانان 15-17 ساله و افراد دارای تحصیلات ابتدایی نیز تا حد زیادی از VPN استفاده می کنند. 97 درصد از گروه سنی 15 تا 17 سال و 63 درصد از کاربران در آموزش ابتدایی از فیلتر برش استفاده می کنند.

در عین حال طرح حفاظتی که با هدف ساماندهی فضای مجازی معرفی شده است، موافقان و مخالفان زیادی دارد. مخالفان بر این باورند که این طرح منجر به اختلال کامل دسترسی جهانی به اینترنت و آسیب جدی به مشاغل خواهد شد. از سوی دیگر موافقان بر این باورند که هدف از اجرای این طرح حفاظت از اطلاعات کاربران بوده و محدودیتی برای دسترسی به اینترنت ایجاد نخواهد کرد.

جالب اینکه اجرای طرح اینترنت کلاس درس نیز در دستور کار قرار دارد. بر اساس این طرح، برخی از گروه ها مانند گردشگران خارجی، اساتید دانشگاه و مقامات ارشد، دسترسی نامحدود به اینترنت خواهند داشت.

کسب و کارهای اینترنتی در ایران به 3 دسته اصلی مشاغل کوچک بدون کد اعتماد الکترونیکی (اینماد)، کسب و کارهای کوچک با کد اعتماد بدون ستاره و کسب و کارهای دارای کد اعتماد الکترونیکی با ستاره تقسیم می شوند. بر اساس برآوردها در پایان سال 1401 هجری قمری حدود 470000 شرکت اینترنتی فعال در کشور وجود داشت که از این تعداد تنها 140990 شرکت دارای نماد اعتماد استار بودند.

بیش از 65 درصد از شرکت های دارای نماد اعتماد الکترونیک در زمینه فروش کالا فعالیت می کنند. فروشگاه های تخصصی پوشاک و لوازم خانگی با بیشترین سهم (20 درصد) به عنوان پرطرفدارترین زمینه فعالیت شناخته می شوند. حدود 33 درصد از این شرکت ها تنها در زمینه ارائه خدمات فعالیت می کنند. خدمات فناوری اطلاعات با 8 درصد در رتبه بعدی قرار دارند. تنها 2 درصد از شرکت ها هم در زمینه کالا و هم در خدمات فعال هستند.

نزدیک به 40 درصد از کسب و کارهای اینترنتی از رسانه های اجتماعی برای فروش محصولات و خدمات خود استفاده می کنند. اینستاگرام با 55 درصد محبوب ترین شبکه اجتماعی در بین مشاغل آنلاین است. پس از آن تلگرام (41 درصد)، واتس اپ (37 درصد)، ایتا، روبیکا، بله و سروش پلاس در رتبه های بعدی قرار دارند.

گزارش های مختلف نشان می دهد که اعمال محدودیت ها و قطعی اینترنت از سپتامبر 1401 هجری قمری خسارات هنگفتی به شرکت های مختلف وارد کرده است. به گزارش پایگاه داده باز ایران، فیلترینگ گسترده اینترنت در سال 1403 آسیب بزرگی به اقتصاد دیجیتال کشور وارد کرد. این گزارش با استفاده از داده های موجود، سه سناریو مختلف را برای تخمین میزان این آسیب بررسی می کند:

گزارش پایگاه داده باز ایران با استفاده از این داده ها و سناریوهای مختلف برآورد کرده است که فیلترینگ اینترنت در سال 1401 به طور متوسط ​​ماهانه 39200 میلیون تومان ضرر به اقتصاد دیجیتال کشور وارد کرده است.

متن کامل این گزارش را می توانید در ادامه مطلب بخوانید این آدرس او می خواند

منبع: دیجیاتو