کتاب «ردیف میرزا عبدالله» دریچه‌ای به موسیقی قاجار

به گزارش یستا علی صمدپور در مراسم معرفی کتاب «صف میرزا عبدالله به روایت و تألیف ابوالحسن صبا» به همت انتشارات دانشگاهیان جهاد رضوی خراسان در فرهنگسرای این سازمان گفت: لازم به ذکر است که از دیرباز وجود داشت. منابع بسیار کمی از موسیقی مکتوب. این به این دلیل بود که در دهه 1960 این باور وجود داشت که موسیقی را باید به صورت شفاهی یاد گرفت.

وی ادامه داد: اما در دهه 70 منابع مکتوب در دسترس قرار گرفت و تولید چنین منابعی آسان شد.

صمدپور با اشاره به فعالیت فرامرز بایور نوازنده ایرانی در ضبط آثار نیاکان موسیقی گفت: یکی از مهم ترین دست نوشته های وی دفتر سیاهی است که ابوالحسن صبا در سال 1304 ضبط کرده است و به نظر می رسد صبا از این کتاب استفاده کرده است. به عنوان مرجع و مرحوم بایور نیز به آن اشاره کرده است. در مجموع، صف میرزا عبدالله را یکی از مهم ترین نسخه های خطی مکتوب موسیقی ایرانی می دانند.

موسس و مدیر خانه پایور با بیان اینکه کتاب الردائف میرزا عبدالله چیزی فراتر از یک شاهکار به حساب می آید، گفت: این ضبط جزء اولین ضبط هاست و شاید بسیاری از نوازندگان به ضبط الردائف تسلط نداشته باشند. از ویژگی‌های این اثر، سلیقه و شکل تصمیم و اراده ابوالحسن صبا است که تصمیم گرفت آنچه را که در ذهن استادش می‌گذرد، در اسرع وقت ثبت کند.

صمدپور همچنین درباره تمرکز خانه پایور برای انتشار این اثر گفت: وقتی متنی مستند به دست ما می رسد، وظیفه ماست که آن را در اختیار مردم قرار دهیم. لازم به ذکر است که اگر چنین اقداماتی در حوزه موسیقی و به طور کلی میراث فرهنگی صورت نگیرد، هنر و موسیقی از بین می رود.

سپس فرشاد توکلی، مشاور پژوهشی خانه پایور نیز گفت: نخستین کاوش های باستان شناسی انجام شده در ایران در قرن نوزدهم حاکی از دیدگاه متفاوتی است که باستان شناسان نسبت به بقایای تاریخی دارند. این در حالی بود که بسیاری از مردم توجهی به اهمیت چنین اقداماتی نداشتند.

وی افزود: در واقع انسان ایرانی در قرن نوزدهم و بیستم خود را یک انسان تاریخی نمی دید. یعنی نفهمید که با گذشته فرق دارد و حال زمان دیگری است. اما انسان عصر جدید این را درک کرد و متوجه شد که کتیبه نگاری بسیار مهم است. این مقدمه را گفتم تا تاکید کنم که درک تاریخ همان چیزی است که سندی از آنچه در پشت آن باقی می ماند می سازد.

توکلی تصریح کرد: این کتاب می تواند مسیر پیشرفت موسیقی را نشان دهد. این دست نوشته ها نیز نشان می دهد که صبا تاریخ خود را درک کرده است. او فهمید که همه چیز از دست رفته است و به همین دلیل شروع به ضبط این اثر کرد. اهمیت ثبت نام به این معناست که ما به سمت آینده حرکت می کنیم.

مشاور پژوهشی خانه پایور افزود: امروزه برخی از اهالی موسیقی نسبت به بسیاری از این اتفاقات برخورد نامناسبی دارند، اما چنین کتابی تنها مجموعه ای از نت ها و ملودی ها نیست، بلکه دریچه ای به ذهن یکی از مهم ترین قطعات موسیقی است. . نوازندگان معاصر، ابوالحسن صبا.