ماشین زمان واقعیت دارد؟ – جهان نیوز

به گزارش جهان نیوز به نقل از همشهری آنلاین، سفر در زمان چندین دهه است که از محدوده علم محترم خارج شده است. با این حال، در سال‌های اخیر، در میان فیزیکدانان نظری به نوعی صنعت و شاید حتی به یک سرگرمی تبدیل شده است.

برای شناخت بهتر ماشین زمان با دکتر علی صادقی، رئیس دانشکده فیزیک دانشگاه شهید بهشتی گفت و گو کرده ایم.

 

سفر در زمان رویای بزرگ ذهن بشر بوده است. آیا چنین چیزی ممکن است؟

من فکر می کنم این یک سوال بسیار مهم است. زیرا انسان را به فکر کردن درباره مفهوم زمان وا می دارد. تا حدود 120 سال پیش، حتی فیزیکدانان به سادگی مفهوم زمان را نادیده می گرفتند و گذر زمان را به شکلی ساده، یکنواخت و مطلق در معادلات خود گنجانده بودند.

تنها از آغاز قرن بیستم این ایده که گذر زمان از دیدگاه ناظران مختلف متفاوت است مطرح شد و متوجه شدیم که زمان برای جسم متحرکی که در ارتفاع بالا حرکت می کند کمی کند می شود. سرعت.

زمانی که در معرض گرانش بسیار قوی قرار می گیریم زمان نیز کند می شود. این فقط یک نظریه ذهنی نیست و آزمایش های زیادی در قرن بیستم این پیش بینی ها را کاملاً تأیید کرده است. این یکی از نتایج نظریه نسبیت انیشتین است که حتی وارد فناوری هایی شده است که ما در زندگی روزمره خود از آنها استفاده می کنیم.

به عنوان مثال، تعیین مکان با استفاده از GPS امکان پذیر نیست. به جز این واقعیت اساسی که گرانش زمین باعث می شود زمان برای ساعت های روی زمین کندتر از ساعت های داخل ماهواره ها بگذرد.

دانش‌آموزان فیزیک می‌توانند از محاسبات انگشتی استفاده کنند تا نشان دهند که ساعت درون یک ماهواره هر روز چند میلیونم ثانیه زودتر از همان ساعت روی زمین حرکت می‌کند. اگر این تفاوت به ظاهر ناچیز را نادیده بگیریم و به تفاوت سرعت گذر زمان در داخل ماهواره و زمین توجه نکنیم، هر روز چندین کیلومتر به خطای موقعیت یابی GPS تلفن همراهمان اضافه می شود.

بنابراین می توان گفت حتی بدون ماشین زمان، سفرهای کوتاه در زمان واقعیتی است که می تواند هر روز اتفاق بیفتد. وقتی می گوییم ساعت در ماهواره سریعتر کار می کند به این معنی است که فضانورد قبل از ما که تحت تأثیر گرانش زمین زندگی می کنیم تا زمانی که در ماهواره زندگی می کند پیر می شود و وقتی با او ملاقات می کنیم به این معنی است که ساعت در ماهواره سریعتر کار می کند. انگار از آینده آمده است! البته از آینده ای که فقط کسری از ثانیه در پیش است.

همین امر در مورد هزاران سالی که ما روی زمین زندگی می کنیم نیز صدق می کند، تنها چند ثانیه برای ساکنان سیاهچاله ای که گرانش بسیار قوی دارد، می گذرد و اگر آنها را ملاقات کنیم، آنها را مسافران چند هزار ساله می دانیم. پیش.

صحبت در مورد ایده ماشین زمان و امکان ساخت آن. از کجا شروع شد و آیا پیشرفت جدی در آن صورت گرفته است یا خیر؟

ماشین زمان وسیله ای است که توسط انسان برای سفر به گذشته یا آینده ساخته شده است. این موضوع هنوز از حد یک رویا فراتر نرفته است. این عبارت ابتدا در رمان ها و سپس در فیلم های علمی تخیلی استفاده شد و در واقع چنین وسیله ای تا به حال ساخته نشده است.

نمی دانم کسی در موسسات علمی و دانشگاهی برای ساخت آن تلاش کرده باشد. با این حال، اثبات امکان وجود چنین وسیله ای موضوع جالبی برای فیزیکدانان بوده است. تا آنجا که من می دانم، مدل های پیشنهادی با ناهماهنگی های فیزیکی جدی همراه بود.

به عنوان مثال، یک راه ساده و میانبر برای سفر در زمان و مکان، عبور از یک تونل کرم چاله فضایی است. اما به محض اینکه مسافر وارد چنین تونلی می شود، تونل در خود فرو می ریزد. مگر اینکه جرم مسافر منفی باشد. ما هنوز هیچ جسم بزرگی در طبیعت نمی شناسیم که جرم منفی برای عبور از کرم چاله داشته باشد.

البته استفاده از ماشین زمان پیامدهای فلسفی نیز دارد. به عنوان مثال، می تواند ترتیب زمانی علت و معلول را تغییر دهد. اگر به گذشته سفر کنیم، از کجا بدانیم که مسیر تاریخ را تغییر نمی دهیم تا وضعیت فعلی که از آن به گذشته سفر کرده ایم، پیش نیاید! علاوه بر این، این واقعیت که هیچ کس از آینده سفر نکرده است نشان می دهد که ماشین های زمان نیز در آینده ساخته نخواهند شد.

 

بزرگترین چالش های فیزیک در جهان چیست؟ گره های مهمی که فیزیک هنوز قادر به حل آنها نبوده کدامند؟

فیزیک بسیار گسترده است و اگر این سوال را از افراد مختلف بپرسید، پاسخ های متفاوتی خواهند داد. همین امسال، برندگان جایزه نوبل فیزیک کسانی بودند که روش‌های آزمایشگاهی را برای مطالعه پدیده‌های آتوثانیه توسعه دادند.

آتوثانیه یعنی یک میلیونیم میلیونیم یک میلیونیم ثانیه! از سوی دیگر، برخی از فیزیکدانان در جستجوی منشا جهان 14 میلیارد سال پیش و سرنوشت جهان در آینده دور هستند. بنابراین واضح است که فهرست چالش های فیزیکی از دیدگاه فیزیکدانان در جهات مختلف دارای تنوع زیادی است.

من سعی خواهم کرد به چند نمونه از مسائل حل نشده اما مهم اشاره کنم. بیایید با مقالاتی شروع کنیم که حل هر یک از آنها انقلابی سریع در وضعیت زندگی انسان و محیط زیست ایجاد می کند.

به عنوان مثال، یافتن راهی کنترل شده و ایمن برای تامین انرژی هسته ای از همجوشی هسته های سبک به جای شکافت هسته های بزرگ مانند اورانیوم و یافتن راهی ارزان و کارآمد برای تبدیل انرژی از خورشید به الکتریسیته. ساخت ابررساناهایی که در دماها و فشارهای معمولی کار می‌کنند و می‌توانند به ساخت رایانه‌های کوانتومی، قطارهای شناور و موارد مشابه کمک کنند، نیز یک چالش مهم است.

 

سطح فیزیک ایران در مقایسه با دنیا کجاست؟ با توجه به اینکه ما فیزیکدانان بزرگی مثل پروفسور داشتیم.

تعریف و برداشت سنتی در جامعه ما این است که علم را باید آموخت. بر اساس این ایده علمی، سطح فیزیک در ایران در سطح جهانی است. ما در ایران فیزیکدانان زیادی داریم که از پیشرفت های علمی در دنیا آگاهی کامل دارند و جوایز معتبر بین المللی را کسب می کنند.

مانند سایر نقاط جهان، در ساعات اولیه روز، زمانی که یک مقاله علمی در اینترنت در دسترس قرار می گیرد، شروع به بررسی و بحث در دانشگاه های ما می کند. در عین حال باید به یک نکته مهم توجه کنیم. علم چیزی بیش از یادگیری دانش است. علم فرآیند تولید دانش جدید و به عبارت دیگر گسترش مرزهای دانش است.

با این تعریف از علم، متأسفانه ما جایگاه چندان برجسته ای در جهان نداریم و به سختی می توان موضوعی پژوهشی در جریان اصلی فیزیک پیدا کرد که در آن بتوانیم پیشگام و مرجعی برای بقیه فیزیکدانان جهان باشیم. . . اینکه ما دانش فیزیک در سطح جهانی داریم، اما نمی توانیم سهم زیادی در تولید دانش فیزیک داشته باشیم، به این معنی است که ما نیروی انسانی لازم را داریم، اما نمی توانیم از آن استفاده کافی کنیم.

رفع این ضعف نیازمند تلاش هایی مانند خدمات مرحوم دکتر حسبی است که عرض کردم. او بیش از آنکه فیزیکدانی برجسته و مشهور باشد، در تأسیس ساختارها و مؤسسات علمی فیزیک ایران نقش بسزایی داشت. خوشبختانه این روزها عباراتی مانند دستیابی به مرجعیت علمی در جهان از زبان سیاستمداران و مدیران شنیده می شود که نشان می دهد ما به ضرورت تغییر جهت گیری خود از یادگیری دانش تولید شده توسط بقیه دنیا به تولید دانش که همان مرجع بقیه جهان