درباره چالش‌های رشد و توسعه شرکت‌های دانش بنیان | مسیر پر از سنگلاخ دانش بنیان ها

به گزارش یستا; شرکت ها هستند؛ اما نه مانند سایر ست های معمولی. فقط این نیست که چند نفر دور هم جمع شدند و یک گروه را ضبط کردند. نام آنها یک شرکت دانش بنیان است و عملکرد آنها مبتنی بر نوآوری و خلاقیت است. یعنی چیزی را طراحی و تولید می کنند که قبلا وجود نداشت یا مشابه ایرانی نداشت. شرکت های دانش بنیان نقش مهمی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها دارند.

توسعه بخش خصوصی و کاهش بدنه دولت، ایجاد فرصت‌های شغلی در مقیاس بزرگ، تقویت ارتباط آموزش عالی و بازار کار و رفع وابستگی به واردات، از مزیت‌های اقتصاد دانش‌بنیان است و می‌تواند بسیاری از چالش‌ها را کاهش دهد. بخش زمینه تولید، اما در واقع کار این شرکت ها به این راحتی نیست. حضور و اجرای آنها لازم است. اما چنین فرش قرمزی برایشان پهن نکردند. تنها فرصت کوتاهی داشتیم تا نمونه هایی از چالش های پیش روی آنها را از سخنان دو نماینده گروه دانش بنیان به اختصار بیان کنیم.

تمایل مدیران به واردات!

مهدی شرقی
مدیر عامل شرکت دانش برنا صنعت توس

ما اولین شرکت آگاه در زمینه طراحی و تولید شیرهای کنترلی و محرک ها هستیم که از سال 1382 وارد این عرصه شدیم و در هفت سال اول به عنوان مهندس معکوس فعالیت کردیم و از سال 2010 دانش طراحی را کسب کردیم و طراح و طراح شدیم. تولید کنندگان

آنچه مهم است این است که با وجود تولیدکنندگان خوبی که در کشور فعالیت می کنند، همچنان اعتماد به خرید از خارج و واردات وجود دارد. مجتمع ها هنوز به بلوغ شرکت های دانش بنیان اعتقادی ندارند تا جایی که 100 درصد کار را به آنها بسپارند. برخی از محصولاتی که تولید می کنیم ممکن است دو یا سه شرکت تولیدی در دنیا داشته باشند. مشتریان و مخاطبان محصولات ما مجتمع های نفت، گاز و پتروشیمی هستند. ما یک پایگاه داده و سیستمی به نام EP داریم که تولیدکنندگان در آن ثبت نام می کنند. این یک شعار است که ما دولتی هستیم و باید از تولیدات ما استقبال کرد.

وقتی مناقصه برگزار می شود، مجتمع ها پیشنهادات فنی را با کیفیت های اروپایی و آمریکایی مقایسه می کنند. اما قیمت آن با شرکت های آسیای شرقی مانند چین و کره مقایسه می شود. در حالی که رقابت ما با محصولات چینی اشتباه بزرگی است. این مجتمع‌ها به سمت شرکت‌های آسیایی هدایت می‌شوند که قیمت‌های پایینی دارند و در تامین قطعات یدکی با مشکل مواجه هستند و قاچاق در این منطقه باز است. گاهی با یک شرکت خارجی قرارداد می بندند و بعد از چند سال که باید برای خدمات بروند، متوجه می شوند که شرکت اصلا وجود ندارد.

ما همیشه در نمایشگاه های مختلف در شهرها حضور داریم و هیچکس در این زمینه نیست که شرکت ما را نشناسد. اما سیاست استخر متفاوت است و اغلب با تغییر مدیر عامل تغییر می کند. عمر مدیران برخی مجتمع های پتروشیمی کمتر از یک سال است. شرکتی که بیست سال است کار تخصصی انجام می دهد باید قیمت های رقابتی و شناخته شده ای داشته باشد. سیاست مدیران متناقض است. مدیران ما همچنان علاقه مند به واردات هستند. هر دو پشت صحنه جذاب هستند، و همچنین تحویل بیرونی. تحویل محصولات محلی فاقد جذابیت است.

از نظر کیفیت، هیچ کس به محصولات ما شک نمی کند. اما همیشه به چشم ایران خودرو و سایپا به سازندگان داخلی نگاه می کنند اما وقتی با ما قرارداد می بندند اعتماد می کنند. در واقع بسیاری از مردم ناخواسته به سمت تولیدات داخلی روی می آورند. در سرتاسر جهان، هفت یا هشت شرکت وجود دارد که محصولات مشابه ما را تولید می کنند. البته به جز شرق آسیا.

بارها در همایش ها و جلسات گفته ایم که تنها راه اعتماد است. اینطور نیست که اصلاً اعتماد به نفس وجود نداشته باشد، 80 تا 20 است. این بدان معناست که با وجود همه مشکلات، ۸۰ درصد هنوز به خارجی ها و واردات وابسته و اعتماد دارند. باید در شرایط فعلی سنجیده باشیم. ما در کشوری تولید می کنیم که در شرایط تحریم است. سیاست های ما برای زمان امنیتی است و در عمل هر کاری را که انجام می دهیم با پشتکار انجام می دهیم. تامین مواد اولیه مشکل است و تامین نیروی متخصص نیز مشکل است.

در حال حاضر حدود هفتاد نفر داریم. اما حقوقی که ما می دهیم و نمی توانیم آن را افزایش دهیم برای آنها مقرون به صرفه نیست زیرا به جای اینکه هزینه سود 25-30 درصد باشد کمتر از 10 درصد است. بعد از سه چهار سال تمام نیروهای متخصص یا می روند یا جای دیگری کار می کنند. اگر مجموعه های دولتی به ما اعتماد کنند، زمینه طراحی و تولید در اختیار شرکت های دانش بنیان قرار می گیرد.

چالش برانگیز تسهیلات بانکی و بدهی دولت

علی اکبر البهمدی
مدیرعامل شرکت دانمارکی بانیان پیشگام انرژی شرقی

اگرچه از سال 1387 در زمینه تولید شیرهای قطع برق اضطراری و پمپ های صنعتی فعال بوده ایم، اما به دلیل مسائلی مانند تحریم، گردش حساب و جابجایی هزینه، هرگز فرصت همکاری با گروه های خارج از ایران را نداشته ایم. دست ها برای تولید بازتر است. یعنی چالش هایی دارد که کار را برای ما سخت می کند. ضمن اینکه بازار داخلی هم بد نیست. به دلیل همین تحریم ها، مجموعه های دولتی به شرکت های داخلی بازگشت. اما مشکل ما معاملات مالی طولانی و دیرهنگام است.

مشکل ما با سیستم‌های فروش دولتی این است که بسیاری از قراردادهای ما یا شامل پیش‌پرداخت نمی‌شوند یا مبلغ را به میزان قابل توجهی کاهش داده‌اند. این بدان معناست که محاسبات ما به تاخیر افتاده است. در قرارداد به جای 25 می گیریم، گاهی اوقات سود 10 درصد یا حتی 25 درصد است تا زمانی که محصول بعد از شش ماه تا یک سال آماده شود و هزینه آن برگردد با این بازار و تورم، چیزی که دریافت می کنیم بسیار ناچیز است.

مواردی داشته ایم که هفت هشت ماه پس از پرداخت وظیفه کالا را تحویل داده ایم. راه حل دیگری نداریم. با قراردادی که در مناقصه بسته شده است نمی توانیم کاری انجام دهیم، تنها راه حل ما عدم عقد قرارداد است و چون تنها مشتری ما این مجموعه های دولتی هستند، چنین امکانی وجود ندارد.

به وام و تسهیلات بانکی نمی توان استناد کرد. سال گذشته تصمیم گرفتیم برای یک پروژه وام بگیریم. اما زمان زیادی طول کشید تا ما آن را تهیه و تحویل دهیم، مهم نیست که چقدر هزینه داشته باشد. اما این وام پس از مرگ سهراب بازپرداخت شد. ما از طریق سرمایه در گردش بانک دانش بانیان برای دریافت وام اقدام کردیم که به آن وام فوری و بدون برنامه می گفتند، باید یک ساله و با بالاترین سود پرداخت می کردیم. اما تا اینکه به تهران رفت و برگشت و تاییدیه گرفت، چندین ماه از اتمام پروژه گذشته بود. تصمیم گرفتم دیگر از این طریق به این تسهیلات مراجعه نکنم و به دنبال راه های دیگری باشم.

کشور در محاصره است و برخی از پالایشگاه ها و نیروگاه ها به دلیل کمبود تجهیزات و قطعات اصلی و یا حتی تعطیلی برخی از مراحل آنها با نصف ظرفیت خود کار می کنند. وقتی تحریم‌ها این‌طور نبود، خرید و تولید محصولات برای ما راحت‌تر بود. اما الان خیلی سخته. سیستم دولتی حاضر به پذیرش ضرر نیست و همه چیز را به گردن تولیدکننده می‌اندازد. همان محصولی که با این مشکلات اقتصادی به کار خود ادامه می دهد. دولت باید این خطرات را بپذیرد.

تولیدکنندگانی در دنیا هستند که 50 سال است که محصولات خود را به همه کشورها می فروشند. حالا می خواهیم جای او را بگیریم و سختی هایی که با آن روبرو هستیم زیاد است. مثلاً قصد داریم کالای غیر وارداتی تولید کنیم، اما می گویند محصول تولید شده باید 70 درصد قیمت نمونه خارجی باشد. در حالی که شرکت خارجی برای کل دنیا بدون محدودیت و تحریم حجم زیادی تولید می کند اما وقتی من دو تا از یک محصول می سازم چطور انتظار دارند با این قیمت باشد؟ چالش های ما از این نوع دیدگاه ها سرچشمه می گیرند. باید بپذیریم که ضرر مالی هم برای دولت و هم برای شرکت دانش بنیان باید دو طرفه باشد نه یک طرفه. اگر پولی را که به شرکت خارجی داده بودند به من می دادند، کار خیلی بهتری انجام می دادم.

ما را اینطور وسط استان قرار دادند. حال ببینید وضعیت کسانی که در شهرهای کوچک کار می کنند چگونه است. چهار محصول دانش بنیان داریم که تعدادی از آنها برای اولین بار تولید می شود. همه چیز روی کاغذ درست است. اما وقتی وارد چاله می شویم سخت است.