ایتنا – حقایق جالب دربارهٔ جنوبگان

قاره قطب جنوب یا قطب جنوب یکی از شگفت انگیزترین و اسرارآمیزترین مکان های سیاره زمین است که به دلیل ویژگی های خاص جغرافیایی و اقلیمی همواره مورد توجه دانشمندان و ماجراجویان قرار گرفته است.

به گزارش سایت ایتنا و به نقل از لایو ساینس، این قاره در جنوبی ترین نقطه زمین قرار دارد و تقریبا به طور کامل توسط یخ پوشیده شده است. در اینجا برخی از جالب ترین حقایق در مورد این قاره آورده شده است.


یکی از بارزترین ویژگی های قطب جنوب، سرمای شدید آن است. در 21 جولای 1983 سردترین دما در تاریخ بشر در ایستگاه وستوک در این قاره ثبت شد که دمای آن به منفی 89.2 درجه سانتیگراد رسید. این دما به قدری پایین است که بقا در چنین شرایطی برای بسیاری از موجودات ممکن نیست.

اما علاوه بر سرما، برخی از مناطق قطب جنوب خشک ترین مکان های روی زمین به حساب می آیند. نمونه ای از این مناطق، دره های خشک این قاره با رطوبت بسیار کم و عدم وجود تقریباً کامل برف یا یخ می باشد.


یکی دیگر از ویژگی های منحصر به فرد قطب جنوب، بادهای شدید آن است. این قاره به عنوان بادخیزترین قاره جهان شناخته می شود، زیرا سرعت باد در برخی نقاط به 320 کیلومتر در ساعت می رسد. این بادهای شدید و سرد شرایط زندگی در این قاره را حتی برای محققان سخت‌تر می‌کند.

قطب جنوب پنجمین قاره بزرگ جهان است و مساحت آن شامل جزایر اطراف و یخ های شناور به حدود 14 میلیون کیلومتر مربع می رسد که معادل تقریباً یک و نیم برابر مساحت ایالات متحده آمریکا است.

این قاره بزرگترین تجمع یخ در جهان محسوب می شود. به طوری که 98 درصد مساحت آن را یخ پوشانده است. ورقه یخی قطب جنوب که بزرگترین توده یخ در جهان است، حاوی حدود 60 درصد آب شیرین و 90 درصد یخ تازه روی این سیاره است.


ضخامت متوسط ​​این یخ 2.1 کیلومتر است و اگر همه آن ذوب شود، سطح دریاهای جهان به طرز چشمگیری افزایش می یابد.

برخی از مطالعات نشان می دهد که اگر ورقه یخ در غرب قطب جنوب به طور کامل ذوب شود، سطح آب دریاها می تواند تا 5 متر افزایش یابد که عواقب ناگواری برای مناطق ساحلی جهان خواهد داشت.


قطب جنوب فقط یک منطقه یخی وسیع نیست. در زیر این لایه های یخی رشته کوه های عظیمی قرار دارند که به طور کامل زیر یخ ها مدفون شده اند.

رشته کوه Gamburtsev، تقریبا 3 هزار متر ارتفاع و حدود 1200 کیلومتر طول، در زیر یخ قطب جنوب پنهان شده است.


همچنین دریاچه های بزرگی مانند دریاچه وستوک در زیر یخ وجود دارد. این دریاچه که به اندازه دریاچه انتاریو در کانادا است، در عمق 3.7 کیلومتری زیر یخ قرار دارد و یکی از بیش از 200 دریاچه کشف شده در زیر یخ های قطب جنوب است.

این قاره به دلیل ویژگی های خاص خود همواره مورد توجه بسیاری از تحقیقات علمی بوده است. در سال 1959، معاهده قطب جنوب توسط 12 کشور امضا شد که این قاره را به فعالیت های تحقیقاتی و صلح آمیز اختصاص داد.

امروزه نزدیک به 30 کشور و بیش از 80 ایستگاه تحقیقاتی در این قاره وجود دارد و فعالیت های علمی در این منطقه به طور مستمر ادامه دارد. این ایستگاه ها در تمام فصول سال فعال هستند و تعداد پژوهشگران در تابستان در آنجا به بیش از 5000 نفر می رسد، البته این تعداد در زمستان به حدود هزار نفر کاهش می یابد.


اگر چه قطب جنوب یکی از بکرترین مناطق روی زمین است، اما با تغییرات آب و هوایی جدی مواجه شده است. دمای شبه جزیره قطب جنوب از سال 1950 تا کنون 3 درجه سانتیگراد افزایش یافته است که چندین برابر بیشتر از میانگین جهانی است.

این افزایش دما باعث شده 87 درصد یخچال های این منطقه عقب نشینی کرده و کوه های یخی عظیمی را تشکیل دهند. به عنوان مثال، بزرگترین کوه یخ تاریخ از صفحه یخی راس در سال 2000 جدا شد که تقریباً 270 کیلومتر طول و 40 کیلومتر عرض داشت.