آیا به «سرزمین مادری» جفا شد؟

به گزارش سایت یستا به نقل از خبرگزاری تسنیم، سریال «سرمین مداری» که پیش از این با نام «سرمین کوهن» شناخته می شد، با همت سید وسیما رئیس کنونی این شبکه توقیف شد و دو فصل از آن پخش شد. با استقبال خوب مخاطبان در تلویزیون. سه به شبکه سیما رفتند اما فصل سوم به دلیل آماده سازی پس از تولید سریال مدتی به تعویق افتاد.

پس از پیگیری های مستمر رسانه ای سرانجام در اول محرم الحرام به شبکه سه سیما رسید. این سریال به کارگردانی کمال تبریزی به اتفاقات تاریخی، سیاسی و اجتماعی ایران از جنگ جهانی دوم در سال 1320 تا پیروزی انقلاب در سال 1357 در بستر زندگی شخصی به نام رهی اردکانی می پردازد.

1. پیشینه تاریخی و فرهنگی:
«سرزمین مادری» در دوره ای از تاریخ ایران روایت می شود که شاهد تحولات اجتماعی و سیاسی بسیاری بوده است. نمایش سریال از آن دوران به مخاطب کمک می کند تا با رویدادهای تاریخی و تأثیرات آن بر جامعه آشنا شود. بررسی دقیق وقایع تاریخی و موقعیت جغرافیایی می تواند به درک بهتر داستان و پیشینه آن کمک کند.

برای شروع، «سرزمین مادری» بهتر از «سرزمین کهن» بود و نام بهتری برای آخرین سریال کمال تبریزی به حساب می‌آید. این سریال در قالب سه فصل طی سال های 1387 تا 1396 تولید شد. پخش این سریال برای اولین بار از 3 بهمن ماه 1392 آغاز شد و تا 24 همان سال ادامه داشت اما پس از مدتی به دلیل شرایطی پخش آن متوقف شد. و پس از یک دهه در تاریخ 20 مهر 1402 این سریال پخش شده است. نریشن توانست نظر مخاطب را به خود جلب کند و یک پله بالاتر از سایر برنامه های تلویزیونی قرار بگیرد.

در فصل اول این سریال نقش اصلی یک چوپان در کودکی با بازی علی شادمان به تصویر کشیده شد. الریحی پس از بمباران خانه اش توسط نیروهای ائتلاف از زیر آوار بیرون کشیده شد. پس از چند روز تحت مراقبت مادرش راهی تهران شد. او سال ها در خانواده ای جمعی به نام اردکانی پرورش یافت.

2. تحلیل شخصیت:
شخصیت های اصلی و فرعی سریال نقش مهمی در روایت داستان دارند. بررسی عمیق‌تر شخصیت‌های اصلی و تحولات روانی اجتماعی آنها می‌تواند به شما در درک بهتر انگیزه‌ها و رفتارهای آنها کمک کند. این تحلیل می تواند شامل پیشینه تاریخی و فرهنگی شخصیت ها و تاثیر آنها بر داستان باشد.

به دلیل فراز و نشیب ها و ماجراجویی ها، ریحی به خانواده دربار سپرده می شود. او به هویت خود در این خانواده پی می برد که باعث می شود با خانواده ای مذهبی آشنا شود و تا پایان عمر با آنها زندگی کند. علی شادمان در زمان ایفای این نقش با تزریق آمپول قد و چهره دوران کودکی خود را ثابت نگه داشت.

شهاب حسینی نقش شخصیت اصلی فصل دوم شبکه الشباب را بازی می کند. در دل این متن تاریخی، یک درام عاشقانه کوچک با حضور «شابرک» یکی از عوامل محرک داستان می گذرد که بر روابط و زندگی رهی تأثیر می گذارد تا داستان دوباره آغاز شود.

این فصل شامل سال های 1338 تا 1344 می باشد و وقایع این دوره مانند انقلاب سفید، واقعه فیضیه قم و قیام 15 خرداد 1342 را نشان می دهد.

در فصل سوم میانسالی رهی که به سال های انقلاب 1357 می رسد با بازی آرش مجیدی. این فصل از 30 آوریل 1354 تا 29 فوریه 1357 پخش می شود. این سریال دارای موسیقی متن سرگرم کننده و فیلمبرداری عالی است.

در این فیلم بهترین بازیگران دهه اخیر به ایفای نقش پرداختند که جذابیت فیلم را دوچندان کرد. شخصیت رهی روایتگر سبک زندگی اقشار مختلف جامعه در آن دوران است. چرا که مخاطب در کودکی با اندیشه های کمونیست ها، سلطنت طلبان و طبقات فئودال در جامعه آشنا می شود و سپس با ورود به زندگی «اوستا حسین کاشیکار» با تفکر سنتی و مذهبی.

3. استفاده از موسیقی، صداگذاری و البته نوشتن عالی:
موسیقی و صداپیشگی نقش مهمی در ایجاد فضای مناسب برای یک سریال تاریخی دارد. مطالعه نحوه استفاده از موسیقی سنتی یا مدرن و تأثیر آن بر تجربه مخاطب می‌تواند به تحلیل عمیق‌تر سریال کمک کند.

اما آنچه بیش از هر چیز صحیح و اصولی است، سناریوی سریال است که در مسیر درستی حرکت می کند. دیالوگ های متن نوشته علی رضا طالب زاده سخاوتمندانه و مناسب است تا دیالوگ ها از خط خارج نشوند و رنگ شعاری به خود نگیرند، بلکه بتوانند در زمان مناسب روی مخاطب تاثیر بگذارند. ارائه اطلاعات به مردم به گونه ای که طیف وسیعی از مردم ایران، در سنین مختلف و دیدگاه های مختلف را قادر می سازد تا با داستان ارتباط برقرار کنند.
در این سناریو نویسنده رهی اردکانی را به عنوان قهرمان انتخاب کرده است. شخصیتی راست قامت که نمی تواند نسبت به اتفاقات جامعه پیرامون خود بی تفاوت باشد و گاهی لجباز و در عین حال سخت کوش است. این شکل از پرداخت قهرمان دقیقا همان چیزی است که سینما، تلویزیون و شبکه های تلویزیونی ایرانی در سال های اخیر نتوانسته اند بسازند و در عوض قهرمانانی دروغین از لایه های بالای جامعه برای مردم ایران خلق کرده اند.

پس باید منتظر ماند و دید که آیا طالب زاده در این فصل نیز از پس همان کشمکش ها و جنجال هایی که برای برافراشتن پرچم سه رنگ کشور به عنوان ویژگی ذاتی ملت متنوع ایران ضروری به نظر می رسید، خواهد رسید؟ حل منازعات در نهایت آیا این فصل به وحدت در نقطه ای می انجامد که پیروزی انقلاب حاصل شود یا خیر؟

4. مطالعه موفقیت ها و پاسخ های بین المللی:
اگر سریال در جشنواره‌های بین‌المللی یا کشورهای دیگر نمایش داده شود یا مورد توجه قرار گیرد، بررسی موفقیت بین‌المللی آن و تأثیرات احتمالی آن بر شهرت و اعتبار سریال ممکن است جالب باشد.

اما واکنش مردم که بسیار جالب بود این سریال را پسندیدند و آن را معیار و معیاری برای ساخت سریال های جدید تلویزیونی دانستند. در میان هنرمندان نیز واکنش هایی وجود داشت. یکی از آنها داریوش ارجمند بازیگر سرشناس سینما و تلویزیون بود که در گفت و گوی رسانه ای درباره این سریال گفت: سریال آقای تبریزی سرمین مداری را خیلی دوست دارم به علی شادمان نگاه کنید، او در سن و سالش بازی می کند. ” و خیلی خوب است.» به خوبی با درگیری های خانوادگی ایرانی در تاریخ این کشور بازی می کند.

سیدرضا میرکریمی نیز با انتشار پستی در صفحه مجازی خود درباره این سریال نوشت: سریال خوب و فراموش نشدنی کمال تبریزی اگرچه سال ها متوقف شد و دیر پخش شد اما از قضا برایش استاندارد شد. میزان سلیقه و توقعات از سریال های ایرانی نشان می دهد که در این چند سال چقدر در فیلمنامه، کارگردانی و بازیگری آشکار شده است.

5. نقش زنان و سایر گروه ها:
بررسی نقش زنان و سایر گروه‌های اجتماعی در سریال و تحلیل نحوه به تصویر کشیدن آنها می‌تواند به کشف پیچیدگی‌های اجتماعی و فرهنگی آن دوره کمک کند. تحلیل این موضوع همچنین می تواند به نحوه برخورد جامعه با مسائل جنسیتی و اجتماعی کمک کند.

6. توجه به انتقاد:
توجه به انتقادات و واکنش‌های مختلف به سریال از جمله نقد صحت تاریخی، نحوه روایت داستان و بازی بازیگران و تحلیل نحوه برخورد تهیه‌کنندگان با این انتقادات می‌تواند دیدگاه‌های جالبی را ارائه دهد. اما بیشتر انتقادات وارده به فصل سوم «سرزمین مادری» به کیفیت سریال مربوط نمی شود، بلکه بیشتر به زمان پخش آن مربوط می شود. داستان از این قرار است که: علیرغم تمجید از این سریال خوش ساخت، رسانه ها سیمافیلم و تلویزیون را به دلیل تاخیر در پخش فصل سوم سریال مادری مورد حمله قرار دادند. چرا این فصل را پخش کردند که خیلی ها وابسته به هیئت های مذهبی بودند و اگر به نظرسنجی ها و نوع استقبال مردم دقت کنیم به این نتیجه می رسیم که لیدر فصل سوم مناسب نبود. اما سیمافیلم و تلویزیون مقصر نیستند. نقدها و پیگیری‌ها در مورد فصل سوم آنقدر زیاد بود که تلویزیون حتی این سریال را پس از گذراندن مراحل پس از تولید پخش کرد تا به انتظارات مخاطبان و انتقادات رسانه‌ای پاسخ دهد.

7. آینده سریال های تاریخی و چرایی تولید نشدن سریال سرزمین مادری:
بررسی الگوها و روندهای جدید در تولید سریال های تاریخی از جمله استفاده از فناوری های نوین مانند CGI برای بازآفرینی دوره های تاریخی و پیش بینی روند آینده در این نوع تولید می تواند به تحلیل و ارزیابی سریال های مشابه کمک کند.

شاید نکته مهمی که تلویزیون می تواند از روی همدردی به اشتراک بگذارد این باشد. چرا دیگر چنین سریال هایی در سیما تولید نمی شود؟ چرا تولیداتی مانند «صفحه انگلیسی» یا «میهن» دیگر از تلویزیون پخش نمی شود یا اگر تولیداتی هم هست کیفیت و غنای قبلی را ندارد؟
عباس سلیم مین که مشاور تاریخی پروژه مادر میهن بود، نکات جالبی را در مورد روندی که منجر به کشف، توسعه و انسجام چنین ایده هایی شد، بیان کرد. توجه به این نکات می تواند مشخص کند که چرا شاهد چنین سریال هایی در دستور کار تولید تلویزیون نیستیم. وی می گوید: در دوره لاریجانی و سپس ضرغامی ساختاری در صدا و سیما تعریف شد که بر اساس آن از جمعی از کارشناسان تاریخ دعوت شد و فیلمنامه سریال تاریخی که قرار بود تولید شود قرائت شد و اگر تصویب شد. در چند مرحله وارد مرحله تولید شد. این مراحل از بخش تحقیقات آغاز شد.

موضوع در قسمت فیلمنامه نویسی و تولید ادامه یافت و در نهایت پس از نمایش سریال، با جلسه نقد و بررسی کامل شد. البته قبل از آن هم مکانی برای تحقیق و کار کارشناسان در نظر گرفته می شد، یعنی بودجه ای برای تحقیق در نظر گرفته می شد، اما در عمل هزینه نمی شد، زیرا متاسفانه نگاه برخی تهیه کنندگان و کارگردانان به توالی کاملاً متناقض بود.

آن‌ها احساس می‌کردند که ساده‌ترین بخش صرفه‌جویی در بودجه تحقیقاتی است، اما زمانی که این ساختار ایجاد شد، به معنای واقعی کلمه کار ارزشمندی بود، پیوندی بین پژوهشگران تاریخ و پروژه‌های فیلم و سریال تاریخی ایجاد شد و این به تولید آثار تاریخی قوی‌تر با تلاش فراوان کمک کرد. رمانی نزدیک به واقعیت

در مقابل، عده‌ای که فقط ژانر تاریخی را برای خلق یک داستان یا درام ساده و روان انتخاب می‌کردند، وقتی دیدند آثارشان مورد ارزیابی جدی قرار می‌گیرد، طبیعتاً تا حدودی از خلق آثار بی محتوا و ارائه آثار جعلی و تحریف شده دست برداشتند. رمان تاریخی. این اتفاق بسیار مبارکی بود، اما متأسفانه ادامه پیدا نکرد و پس از پایان دوره ضرغامی و در دوره علی عسگری متوقف شد.»

اگرچه در این مدت سریال هایی به پایان رسید، اما آنچه چشمگیر است از سریال «توبی» که این روزها در حال پخش است، تلاش برای ارائه سریالی خاص مانند «سلمان فارسی» است که همچنان ادامه دارد و برای برخی متوقف شده است. زمان سریال فطرت یا حضرت موسی (ع) به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا در مراحل پیش تولید قرار دارد. اما در عین حال این انتظار از تلویزیون وجود دارد که بتواند تولیدات بزرگ و جذابی را روی آنتن ارائه دهد تا مخاطب با سایر رسانه ها سردرگم نشود و تلویزیون در راس عرصه سریال قرار گیرد. در گذشته بود .